قصه و تأثير آن در تربيت کودکان
در کشور ما به رغم وجود گنجينه هاي علم و معرفت و داستآنها و افسانه هاي زيبا و آموزنده، اوليا و مربيان بيشترين وقت خود را به مسائل آموزشي کودکان اختصاص مي دهند و دانش آموزان نيز در خانه و مدرسه بيشتر اوقات خود را صرف يادگيري هاي غير فعال کرده، از سختي و خشکي دروس و اضطراب امتحان و نمره رنج مي برند. بدين ترتيب اغلب اوليا و مربيان از هدف اصلي تعليم و تربيت که پرورش انسان هاي خلاق، مبتکر و کارآمد است، باز مي مانند.
فوايد قصه کودکانه در کودکان:
1- کمک به پرورش قدرت بيان و عواطف و افکار کودکان.
2- تقويت و پرورش نيروي تخيل در کودکان.
3- تحريک قوه ي ابتکار و ابداع در کودکان.
4- ايجاد عشق و علاقه به ادبيات در کودکان.
5- رشد اعتماد به نفس کودک و علاقه مند ساختن او به آزادي و عدالت اجتماعي.
6- برآورده کردن نيازهاي عاطفي کودک و آماده ساختن او براي دريافت پيام هاي اخلاقي و انساني و شهروندي خوب بودن.
در کل داستان و قصه نقش بسيار مهمي در تکوين شخصيت کودک دارد. از طريق قصه ها و داستان هاي خوب، کودک به بسياري از ارزش هاي اخلاقي پي مي برد. پايداري، شجاعت، نوع دوستي، اميدواري، آزادگي، جوانمردي، طرفداري از حق و حقيقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش هايي هستند که هسته ي مرکزي بسياري از قصه ها و داستآنها را تشکيل مي دهند وهمچنين قصه گويي باعث ممارست کودکان در مهارتهايي نظير گوش دادن، تجسم، تصور وخلاقيت مي شود.
قصه هاي کودکان چگونه بايد باشد :
1) همخوان با احساسات و علاقه آنها باشد .نه مبتني بر دنياي بزرگسالان .
2) داراي ساخت داستاني مناسب کودکان باشد . انگيزه تعقيب را در کودکان ايجاد کند .
3) طولاني و ملال آور نباشد ، کوتاه باشد .
4) پيچيده و داراي شخصيت هاي متعدد نباشد .
5) هم خواني فرهنگي در قصه ها رعايت شود .
6) قصه ها نبايد بلافاصله لو برود و کودک تا آخر آن حدس بزند .
7) قصه هايي که تاثير مثبت داشته باشدند انتخاب شود ، مثل شجاعت ، دوستي به جاي دشمني .
8) حاوي واژگان فراوان نباشد همچنين جذاب باشد .
9) کتاب قصه را کودک بپسندد( طراحي ، نقاشي ،زيبايي ظاهري )
از قصه مهمتر کسي که قصه را مي گويد مي باشد . تمرين ، تسلط ، دوست داشتن قصه و قصه گويي و شناخت دنياي کودک از ضرورت هاي کار قصه گويي است
شرايط قصه گو :
1) قصه را خوانده باشد و زير و بم هاي قصه و فضاي مناسب کلامي را بداند .
2) قصه اي که خودمان دوست داريم را بگوئيم کودک از خطوط و چهره قصه گو بي علاقه گي را مي فهمد .
3) از فضاي قصه بيرون نرود ( قطع قصه ،گفتگو يا خوردن )
4) صبور و با حوصله باشد (شتاب براي تمام کردن ، پاسخ سئوالات دانش آموز ندادن )
5) حرکات قصه گو و صدايش خيلي مهم است .
6) تکيه کلام نا به جا نداشتن .
7) رابطه عاطفي برقرار کردن .
8) لحن و حرکات قصه گو وقتي به پايان قصه نزديک مي شود بايد آرامش بخش باشد .
9) قصه گو داراي لکنت زبان نباشد .و تو دماغي صحبت نکند .
10) آراستگي ، ظاهر و لباس قصه گو بايد مطلوب باشد .
ابزار اصلي قصه ي کودکانه گو براي انتقال داستان به شنونده، صدا و کلمه هايي است که ادا مي شود. اگر قصه گو در استفاده ي مؤثر از کلمه ها و صداي خود دقت کافي نداشته باشد، حتي بيان بهترين و هيجان انگيزترين داستآنها هم ضعيف از کار درخواهد آمد.
چهره و حرکات قصه گو:
به طور کلي رفتار، به ويژه چهره ي قصه گوي خوب کمک بسيار مؤثري به شنونده مي کند. شنونده ضمن اين که به کلمه هايي که به تصاوير داستان جان مي بخشد توجه دارد، در تمام مدت به قصه گو نيز چشم مي دوزد . چهره ي قصه گو اغلب آيينه ي تمام نماي آن قصه است و به آن چه شنوده مي شنود، جان مي بخشد.
قصه گوي خوب بايد چهره اي قابل انعطاف داشته باشد تا اخم و لبخند، ترس و بيم و ساير عواطف را نشان دهد و بر تأثير قصه گويي بيفزايد. حالات چهره بايد منطبق بر حالت هاي داستان باشد و هرگز نبايد به کاريکاتور تبديل شود مگر آن که داستان چنين ايجاب کند.
حرکات بايد طبيعي باشد، نه برنامه ريزي شده. به جاي اداها و حالت هاي اضافه و تمرين شده اي که معمولاً درگذشته به عنوان فن بيان آموخته مي شد، بايد حرکت ها خودانگيخته باشد تا به تأثير قصه بيفزايد. در هر حال، در يک قصه گويي موفق، چهره چيزي است که مي تواند در بيان بهتر قصه، به قصه گو کمک کند، ولي نبايد بيش از ساير جنبه هاي اين هنر به آن توجه کرد.
مزاياي قصه گويي ،براي خود والدين: هنر قصه گويي نيازمند آن است که خودتان داستان هاي زيادي بخوانيد. با قصه گويي نه تنها دل وجان کودکان را شاد ميکنيد، بلکه کودک درون خود را هم مي پروريد. قصه گويي فعاليت جالبي است که پيوند کودک- ولي را مستحکم مي سازد.
درباره این سایت